- Η βιταμίνη Β12 υπάρχει σε σημαντικές συγκεντρώσεις σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το συκώτι, και άλλα κόκκινα κρέατα, τη γαλοπούλα, τα ψάρια. Μικρότερες ποσότητες Β12 μπορούν να βρεθούν σε γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και το κοτόπουλο. Γι’αυτό λοιπόν οι χορτοφάγοι και τα νήπια, καλό είναι να ενισχύουν τον οργανισμό τους με βιταμίνη Β12 από συμπληρώματα διατροφής. Οι καλές φυτικές πηγές της βιταμίνης Β12 είναι ελάχιστες & μάλιστα η βιταμίνη απορροφάται δύσκολα από αυτές.
- Η βιταμίνη Β12 είναι μία από τις σημαντικότερες βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
- Είναι πρωτεϊνη, απαραίτητη για τον οργανισμό, καθώς αποτελεί την βάση για το φυσιολογικό σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, την επισκευή ιστών, κυττάρων και τη σύνθεση του DNA.
- Όπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, έτσι και η βιταμίνη Β12 είναι υδατοδιαλυτή, αλλά ο οργανισμός αποθηκεύει τις έξτρα ποσότητές της στο ήπαρ και σε άλλους ιστούς.
- Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 συναντάται συνήθως σε άτομα άνω των 50 ετών, τα οποία δεν διαθέτουν τα συγκεκριμένα οξέα για να την απορροφήσουν από τα τρόφιμα.
- Συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β12:
- Η ανεπάρκεια μπορεί να υπάρχει επί χρόνια και να προκαλεί πλειάδα συμπτωμάτων, τα οποία είναι πιθανό να εκληφθούν λανθασμένα ως κάτι άλλο ή να αποδοθούν στα γηρατειά.
- Η σοβαρή ανεπάρκειά της οδηγεί σε αναιμία, την οποία μπορούν εύκολα να διαγνώσουν οι αιματολογικές εξετάσεις. Ομως στα λιγότερο χαρακτηριστικά συμπτώματά της συμπεριλαμβάνονται
- μυϊκή αδυναμία,
- κόπωση,
- τρέμουλο,
- ασταθής βάδιση,
- ακράτεια,
- υπόταση,
- κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της ψυχικής διάθεσης, καθώς και νοητικά προβλήματα όπως
- η κακή μνήμη.
- Αν και τα φυσιολογικά επίπεδά της διαφέρουν από εργαστήριο σε εργαστήριο, σε γενικές γραμμές ανεπάρκεια της Β12 θεωρείται στους ενηλίκους κάθε επίπεδο κάτω από 250 πικογραμμάρια ανά χιλιοστό του λίτρου ορού αίματος (pg/ml).
- Οπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, έτσι και η Β12 είναι υδατοδιαλυτή, αλλά ο οργανισμός αποθηκεύει τις έξτρα ποσότητές της στο ήπαρ και σε άλλους ιστούς.
- Αν ένας άνθρωπος έχει επαρκή αποθέματα και ξαφνικά αρχίσει να την καταναλώνει σε ανεπαρκείς ποσότητες, η ανεπάρκεια μπορεί να εκδηλωθεί έπειτα από χρόνια.
- Αν, όμως, ένας άνθρωπος δεν έχει επαρκείς ποσότητες αποθηκευμένες στον οργανισμό του και μειώσει την κατανάλωσή της από τα τρόφιμα, η ανεπάρκεια μπορεί να εκδηλωθεί πολύ πιο σύντομα – συνήθως μέσα σε έναν χρόνο για τους ενηλίκους, πιο γρήγορα για τα νήπια.
- Οι συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις της βιταμίνης είναι 2,4 μικρογραμμάρια την ημέρα για τα άτομα ηλικίας 14 ετών και άνω, 2,6 μικρογραμμάρια ημερησίως για τις εγκύους και 2,8 μικρογραμμάρια για τις γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους.
- Στη φυσική της μορφή, η βιταμίνη Β12 υπάρχει σε σημαντικές συγκεντρώσεις μόνο στα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, κυρίως στο συκώτι (83 μικρογραμμάρια ανά μερίδα των 100 γραμμαρίων). Καλές διατροφικές πηγές της είναι επίσης τα άλλα κόκκινα κρέατα, η γαλοπούλα, τα ψάρια και τα οστρακόδερμα. Μικρότερες ποσότητες διαθέτουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κοτόπουλο.
- Οι ομάδες υψηλού κινδύνου
- Οι καλές φυτικές πηγές της βιταμίνης Β12 είναι ελάχιστες, μάλιστα η βιταμίνη απορροφάται δύσκολα από αυτές. Οι περισσότεροι αυστηρά χορτοφάγοι και τα νήπια που θηλάζουν πρέπει να καταναλώνουν συμπληρώματα ή εμπλουτισμένα δημητριακά για πρωινό ώστε να λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες της Β12.
- Ορισμένοι μικροοργανισμοί, όπως το βακτήριο σπιρουλίνα και ορισμένα φύκια, περιέχουν μια ψευδομορφή της, την οποία δεν μπορεί να αξιοποιήσει ο οργανισμός, αλλά μπορεί να οδηγήσουν σε λάθος τιμή τη μέτρησή της στο αίμα. Αξιόπιστη πηγή της δεν αποτελούν ούτε τα φύκια και το κριθάρι.
- Στα ζωικά τρόφιμα, η Β12 είναι ενωμένη με τις πρωτεΐνες και πρέπει να απελευθερωθεί με τη βοήθεια των πεπτικών οξέων και ενός ενζύμου, για να μπορέσει να απορροφηθεί.
- Ετσι, οι χρόνιοι χρήστες αντιόξινων φαρμάκων, καθώς και φαρμάκων για το έλκος, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης ανεπάρκειας της Β12 και συχνά χρειάζονται καθημερινό συμπλήρωμα της βιταμίνης.
- Επιπλέον, τα επίπεδα των πεπτικών οξέων μειώνονται με την ηλικία. Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως 30% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών δεν διαθέτουν αρκετά πεπτικά οξέα ώστε να απορροφούν τη Β12 από τα τρόφιμα. Γι’ αυτό και συχνά συνιστάται στα άτομα αυτά να παίρνουν συμπλήρωμα ή να επιλέγουν εμπλουτισμένα με τη Β12 τρόφιμα.
- Πότες και φολικό οξύ
- Αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας της Β12 διατρέχουν επίσης οι πότες (το αλκοόλ μειώνει την απορρόφησή της), όσοι έχουν χειρουργηθεί για παχυσαρκία ή πεπτικό έλκος και όσοι παίρνουν αμινοσαλικυλικό οξύ (για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου ή φυματίωση) ή το αντιδιαβητικό φάρμακο μετφορμίνη. Κινδυνεύουν επίσης όσοι παίρνουν τα αντιεπιληπτικά φάρμακα φαινυτοΐνη, φαινοβαρβιτάλη ή πριμιδόνη.
- Οι μεγάλες δόσεις φολικού οξέος μπορεί να καλύψουν την ανεπάρκεια της Β12 και να προκαλέσουν μόνιμη νευρολογική βλάβη. Η λήψη συμπληρωμάτων καλίου, τέλος, σε μερικούς ανθρώπους εμποδίζει την απορρόφηση της Β12.
- Η συνθετική Β12 που υπάρχει στα συμπληρώματα και στα εμπλουτισμένα τρόφιμα, δεν εξαρτάται από τα πεπτικά οξέα για να απορροφηθεί. Είτε συνθετική, όμως, είτε φυσική, δεν απορροφάται εξ ολοκλήρου από τον οργανισμό. Γι’ αυτό και η θεραπεία της ανεπάρκειας συνήθως απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες απ’ όσες στην πραγματικότητα θα χρειαζόταν ο οργανισμός.
- Είναι η πιο πλούσια της φύσης πλήρης – τροφή, πηγή σε Β12 . Είναι 2 με 6 φορές πλουσιότερη από τον πιο κοντινό της αντίπαλο το ήπαρ του ωμού βοδινού. Πρακτικά η Β12 είναι συνώνυμη της υψηλής ενέργειας. Είναι απαραίτ
- Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι συνένζυμα, δηλαδή τις χρειάζονται τα ένζυμα για να επιτελέσουν πολλές βιοχημικές λειτουργίες. (Τα ένζυμα είναι πρωτεΐνες που επισπεύδουν τις βιοχημικές αντιδράσεις.) Ηβιταμίνη Β1 (θειαμίνη) είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας και τη μεταβίβαση σημάτων προς τα νεύρα. Βοηθά επίσης στην προστασία από τις βλάβες που προκαλούνται από το αλκοόλ. Οι βιταμίνες Β2 (ριβοφλαμίνη), Β3 (νιασίνη) και Β6 (πυριδιξίνη) ρυθμίζουν τη σύνθεση αρκετών ορμονών.
- Η βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη) και το φολικό οξύ (ή φυλλικό οξύ, που αποτελεί επίσης βιταμίνη του συμπλέγματος Β) διατηρούν την υγεία των νευρικών κυττάρων και είναι απαραίτητα για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και του DNA. Το σώμα χρειάζεται επίσης τις βιταμίνες B12, Β6 και το φολικό οξύ για να απαλλαγεί από μια ουσία που ονομάζεται ομοκυστεΐνη. Η ομοκυστεΐνη, που είναι παράγωγο της μεθειονίνης, ενός αμινοξέος που βρίσκεται κυρίως στα ζωικά προϊόντα, μπορεί να συσσωρευθεί στο αίμα και έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
- Το 21% των γυναικών που είχαν καθ’ έξιν ανεξήγητες αποβολές είχαν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, όπως επίσης και οι μητέρες βρεφών που γεννήθηκαν με ανωμαλίες. Το φολικό οξύ, που είναι γνωστό ότι μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης, μειώνει θεαματικά το ποσοστό των ανωμαλιών, αλλά πρέπει να λαμβάνεται από πολύ νωρίς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να είναι αποτελεσματικό. Η βιταμίνη Β12 μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα. Δυστυχώς, δεν είναι πολλοί αυτοί που καταναλώνουν αρκετά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, που αποτελούν τις διατροφικές πηγές του φολικού οξέος. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 13%-15% των γυναικών ηλικίας 20-44 ετών εμφάνισαν ενδείξεις έλλειψης φολικού οξέος στις ΗΠΑ.
- Τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν να αντισταθμιστεί η έλλειψη αυτή. Σε μια μελέτη, η προσθήκη φολικού οξέος, βιταμίνης Β6 και βιταμίνης Β12 στο διαιτολόγιο 22 ανδρών μείωσε τα επίπεδα ομοκυστεΐνης τους κατά περισσότερο από 50%. Μερικοί από τους άνδρες αυτούς κατάφεραν στη συνέχεια να διατηρήσουν τα επίπεδα ομοκυστεΐνης τους χαμηλά μόνο με τη δίαιτα, ενώ σε άλλους, η ομοκυστεΐνη επανήλθε στα προηγούμενα επίπεδα της.
- Κάθε άνδρας, γυναίκα ή έμβρυο πρέπει να προσλαμβάνει καθημερινά φολικό οξύ. Εκτός από το ότι μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης και τα ποσοστά εμφάνισης δισχιδούς ράχης, μπορεί επίσης να μειώνει και τα ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου του εντέρου και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
- Το σκεπτικό του περιορισμού που είναι ότι δοσολογία μεγαλύτερη από ένα μιλιγκράμ δεν θα επέτρεπε σε μια συγκεκριμένη εξέταση αίματος να ανιχνεύσει την κακοήθη αναιμία, που προκαλείται από έλλειψη είτε φολικού οξέος είτε βιταμίνης Β12. Αν ένα άτομο που πάσχει από κακοήθη αναιμία οφειλόμενη σε έλλειψη βιταμίνης Β12 πάρει μια μεγάλη δόση φολικού οξέος, η εξέταση αίματος για αναιμία δεν θα ανιχνεύσει την έλλειψη βιταμίνης Β12.
- Υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι το φολικό οξύ μπορεί να διακυβεύσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων, στα οποία περιλαμβάνονται η μεθοτρεξάτη, η κολχικίνη, η τριμεθοπρίμη και ηφαινυτοΐνη. Οι εξαιρετικά υψηλές δόσεις είναι δυνατό να παρέμβουν στο μεταβολισμό του ψευδαργύρου, αλλά οι σχετικές μελέτες εμφανίζουν αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα. Υπάρχουν αρκετές αναφορές περιπτώσεων υπερευαισθησίας στο φολικό οξύ σε δοσολογίες από ένα έως δέκα μιλιγκράμ, αλλά οι αναφορές αυτές είναι πολύ σπάνιες και μπορεί να οφείλονται σε άλλα συστατικά που περιέχουν τα συμπληρώματα.
- Η υψηλή πρόσληψη φολικού οξέος μέσω της διατροφής (πρόκειται για τη φυσική μορφή στην οποία απαντάται το φολικό οξύ) προστατεύει από τους πολύποδες, μια προκαρκινική κατάσταση που είναι δυνατό να καταλήξει σε καρκίνο του εντέρου. Η χαμηλή πρόσληψη φολικού οξέος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για μια άλλη προκαρκινική κατάσταση, που ονομάζεται τραχηλική δυσπλασία. (Παρότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο ιό, η έλλειψη του φολικού οξέος φαίνεται ότι αποτελεί παράγοντα που συντελεί επίσης.) Το φολινικό οξύ, ένας τύπος φολικού οξέος, έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στη θεραπεία ενός τύπου ανδρικής στειρότητας που ονομάζεται ιδιοπαθές σύνδρομο των σφαιρικών κυττάρων.
- Το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β12 συχνά δρουν μαζί. Μια μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα, μη ελεγχόμενη μελέτη της λεύκης (μιας δερματικής πάθησης που χαρακτηρίζεται από λευκής απόχρωσης, μη μελαγχρωσμένες περιοχές περιβαλλόμενες από υπερμελαγχρωσμένα όρια), που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή, διαπίστωσε ότι η συμπληρωματική χορήγηση σε οκτώ άτομα φολικού οξέος, βιταμίνης Β12 και βιταμίνης C είχε ως αποτέλεσμα αξιόλογη αναμελάγχρωση.
- Η βιταμίνη Β12 μπορεί να έχει και άλλες χρήσεις. Σε μια μελέτη στρατιωτικού προσωπικού, στα μισά περίπου άτομα που είχαν εμβοή (κουδούνισμα στα αυτιά) και απώλεια της ακοής οφειλόμενη στο θόρυβο, διαπιστώθηκε έλλειψη βιταμίνης Β12. Και σε μια σειρά περιπτώσεων πέντε ασθματικοί παιδιών ευαίσθητων στα θειώδη άλατα, διαπιστώθηκε ότι η βιταμίνη Β12 εμπόδισε την εκδήλωση ασθματικού επεισοδίου στα τέσσερα από αυτά.
- Επειδή η νιασίνη (βιταμίνη Β3) μειώνει τα τριγλυκερίδια και την LDL (τις λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας, δηλαδή την “κακή” χοληστερόλη) και αυξάνει την HDL (τις λιποπρω-τεΐνες υψηλής πυκνότητας, δηλαδή την “καλή” χοληστερόλη), μερικές φορές χρησιμοποιείται στη συμβατική ιατρική για τους λόγους αυτούς. Σε μια μελέτη 124 ατόμων με διαλείπουσα χωλότητα το 72% όσων πήραν νικοτινική ινοσιτόλη, ένα παράγωγο της νια-σίνης, ανέφεραν βελτίωση, σε σύγκριση με το 45% των ατόμων που πήραν placebo.
- Δυστυχώς, η νιασίνη είναι η βιταμίνη του συμπλέγματος Β με τις περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, τόσο ασήμαντες όσο και σοβαρές. Εκτός από το ότι προκαλεί ερυθρότητα στο πρόσωπο, ναυτία, διάρροια, πονοκέφαλο και κόπωση, μπορεί επίσης να αποβεί τοξική για το συκώτι, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείται σε μορφή σκευάσματος παρατεταμένης απελευθέρωσης. Μια μελέτη διαπίστωσε σημεία ηπατικής τοξικότητας στο 50% των ατόμων που έπαιρναν νιασίνη σε μορφή σκευάσματος παρατεταμένης απελευθέρωσης, αλλά δεν διαπιστώθηκε κανένα τέτοιο σημείο σε όσους έπαιρναν νιασίνη σε μορφή άμεσης απελευθέρωσης.
- Σε μια μελέτη 59 εγκύων γυναικών, η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) ήταν αποτελεσματικότερη από το placebo στη μείωση της σοβαρής ναυτίας και των εμέτων που οφείλονταν στην εγκυμοσύνη (δεν διαπιστώθηκαν καθόλου διαφορές στη ναυτία ήπιας έως μέτριας μορφής). Αυτό είναι ενδιαφέρον, επειδή το μόνο φάρμακο που έχει ποτέ εγκριθεί από τον FDA για το πρόβλημα αυτό ήταν το Bendectin, ένα μίγμα βιταμίνης Β6 και ενός φαρμάκου που ονομάζεται δοξυλαμίνη. Η παρασκευάστρια εταιρία απέσυρε αργότερα το Bendectin από την αγορά επειδή υποβλήθηκαν εναντίον της αγωγές.
- Η βιταμίνη Β6 -που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της πρωινής ναυτίας από το 1942- μπορεί να ήταν το δραστικό συστατικό του Bendectin και δεν έχει ποτέ θεωρηθεί υπεύθυνη για συγγενείς διαμαρτίες μόνη της. Ωστόσο, η λήψη ημερήσιας δοσολογίας μεγαλύτερης των 100 mg Β6 μπορεί να προκαλέσει αϋπνία ή άλλα προβλήματα.
- Για τους περισσότερους χορτοφάγους, βίγκανς και ωμοφάγους το θέμα της Β12 είναι γνωστό. Οι εταιρείες συμπληρωμάτων έχουν κάνει τους ανθρώπους να τρέχουν να προμηθευτούν τα συμπληρώματα εκείνα που θα τους προστατεύσουν από την έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης.
- Η έλλειψη Β12 είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, αλλά ΠΟΤΕ δεν πρόκειται ΜΟΝΟ για έλλειψη αυτής της βιταμίνης. Οι ελλείψεις σε βιταμίνες και μέταλλα ποτέ δεν συμβαίνουν μεμονωμένα.
- Τα εμφανή συμπτώματα έλλειψης Β12 είναι η κόπωση, η χλωμάδα, η ανορεξία, παραισθήσεις, παράνοια, απώλεια βάρους κλπ. Προσωπικά θεωρώ τη συνεχή κόπωση το πιο σοβαρό σύμπτωμα και συμβουλεύω όποιον νομίζει πως έχει έλλειψη Β12 να το διασταυρώσει άμεσα με τη βοήθεια ειδικών. Η Πρόληψη είναι πάντα ο καλύτερος δρόμος.
- Η συνιστώμενη ημερήσια λήψη Β12 μειώθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς τις προηγούμενες δεκαετίες οι επιστήμονες θεωρούσαν πως το σώμα μας χρειάζονταν παραπάνω από ότι έπρεπε. Το Βρετανικό Υπουργείο Υγείας αναγνωρίζει πως κάποιοι άνθρωποι έχουν χαμηλότερες απαιτήσεις σε Β12 από άλλους. Η ποσότητα Β12 που χρειάζεται ένας άνθρωπος σε όλη του τη ζωή είναι 40 miligram, που σε μέγεθος είναι το 1/7 ενός χαπιού ασπιρίνης! Το να παίρνει κάποιος μεγάλες ποσότητες της βιταμίνης από το στόμα ωστόσο δεν έχει κανένα αποτέλεσμα αφού κάθε φορά μπορεί να απορροφηθεί μόνο απειροελάχιστη ποσότητα (3ug).
- Η Β12 εκκρίνεται στη χολή και απορροφάται ξανά. Αυτό είναι γνωστό ως εντεροηπατική κυκλοφορία. Η ποσότητα Β12 που εκκρίνεται στη χολή κυμαίνεται από 1 έως 10 μικρογραμμάρια τη μέρα. Άνθρωποι με δίαιτες φτωχές σε Β12, όπως οι χορτοφάγοι, συνήθως λαμβάνουν περισσότερη Β12 από την επαναρρόφησή της εντός του σώματος παρά από τις τροφές. Η επαναρρόφηση της Β12 είναι ο λόγος που η έλλειψή της μπορεί να πάρει και 20 χρόνια να εκδηλωθεί. Aν η έλλειψη Β12 οφείλεται στην ανικανότητα του οργανισμού να απορροφήσει τη βιταμίνη που παράγει, τότε τα συμπτώματα της έλλειψης παρουσιάζονται σε τρία χρόνια περίπου.
- Εφόσον η Β12 ανακυκλώνεται μέσα σε έναν υγιή οργανισμό, η εσωτερική σύνθεσή της μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του σώματός μας. Στις περιπτώσεις που το σώμα μας συνθέτει τη Β12 αλλά δεν απορροφάται, αυτό οφείλεται στην έλλειψη άλλων στοιχείων όπως το κοβάλτιο.
- Ανάμεσα στις αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με τη Β12, υπάρχει και αυτή που υποστηρίζει πως η βιταμίνη και τα βακτήρια αυτά παράγονται στο έντερό μας, αλλά σχετικά χαμηλά οπότε δεν προλαβαίνει το σώμα μας να τα απορροφήσει. Αυτή η άποψη δυστυχώς γίνεται ακόμη πιστευτή, αν και σύμφωνα με τον Δρ. Vetrano, η άποψη αυτή έχει καταρριφθεί εδώ και είκοσι χρόνια και αποτελεί πλέον μία επιστημονική θεωρία που δεν αποδείχθηκε ποτέ. Πράγματι, το 1999 στο βιβλίο "HUMAN ANATOMY ANDPHYSIOLOGY" από τη Δρ. Marieb, καταγράφεται πως απορροφούμε την Β12 μέσω των εντέρων μας.
- (Η βιταμίνη απορροφάται στο τελικό τμήμα του ειλεού. Για την απορρόφηση της βιταμίνης είναι απαραίτητη η σύνδεσή της με τον ενδογενή παράγοντα, μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται για το σκοπό αυτό από τα τοιχωματικά κύτταρα του στομάχου).
- Ένας άλλος μύθος που κυκλοφορεί για τη Β12 είναι πως μπορεί να την πάρει κανείς ΜΟΝΟ από ζωϊκά παράγοντα. Αυτό είναι λάθος.Καμία τροφή δεν περιέχει φυσικά τη Β12 - ούτε ζωϊκή ούτε φυτική. Η Β12 είναι βακτήρια και παράγεται από μικρο-οργανισμούς.
- Η Β12 είναι η μοναδική βιταμίνη που περιέχει ένα χαρακτηριστικό στοιχείο - το κοβάλτιο- που της δίνει και το χημικό της όνομα - κοβαλαμίνη- που βρίσκεται στο κέντρο της μοριακής της κατασκευής.
- Οι άνθρωποι και όλα τα σπονδυλωτά χρειάζονται το κοβάλτιο, αν και αφομοιώνεται μόνο υπό μορφή βιταμίνης B12. Η σύνθεση της Β12 συμβαίνει στο μικρό έντερο (ειλεός) και απορροφάται εκεί. Από τη στιγμή που τα βακτήρια στο έντερό μας έχουν κοβάλτιο και κάποια άλλα στοιχεία, παράγουν Β12. Σύμφωνα με το Δρ. Michael Klaper, η Β12 είναι παρούσα όχι μόνο στο έντερό μας αλλά και στο στόμα μας. Πρέπει να συνδυαστεί με ένα ένζυμο που βρίσκεται στο γαστρικό υγρό του στομάχου μας για να αφομοιωθεί. Αν αυτό το ένζυμο στο στομάχι μας απουσιάζει ή εμποδίζεται από άλλους παράγοντες, η σύνθεση Β12 δεν θα συμβεί, όσο και αν παίρνουμε από τη δίαιτά μας. Η έλλειψη Β12 μπορεί να προκληθεί από την ύπαρξη αντιβιοτικών στην τροφή μας (όπως ας πούμε από το γάλα), από το αλκοόλ, το κάπνισμα και το στρες. (Το αλκοόλ καταστρέφει το συκώτι, έτσι όσοι πίνουν χρειάζονται περισσότερη Β12, και το κάπνισμα αυξάνει τις ανάγκες σε Β12 επίσης).
- Πολλές αναλύσεις σχετικά με τη θρεπτική αξία των τροφών χρειάζονται επανεξέταση για ένα πολύ απλό λόγο. Ότι η τεχνολογία προχωρά και πλέον υπάρχουν ευκολότεροι τρόπο να αναλυθούν πιο αποτελεσματικά και αξιόπιστα τα θρεπτικά συστατικά που μπορεί να βρει κανείς στις τροφές. Για παράδειγμα, πρόσφατα στα βιβλία του Δρ. Vetrano για τη διατροφή στις Η.Π.Α. καταγράφεται πως η Β12 υπάρχει σε όλες τις τροφές που περιέχουν ποσότητες συμπλέγματος βιταμίνης Β, αλλά στο παρελθόν κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό να αποδειχθεί λόγω έλλειψης της κατάλληλης τεχνολογίας. Μάλιστα ο συγγραφέας του βιβλίου δηλώνει πως η έλλειψη βιταμίνης Β12 δεν είναι συχνότερη σε χορτοφάγους και βίγκανς από ότι σε άλλους ανθρώπους. Πολύ πιθανόν να είναι και αυτό αποτέλεσμα μάρκετινγκ από τις εταιρείες με τα συμπληρώματα!!! Μάλιστα - σε αντίθεση με την προπαγάνδα της βιομηχανίας γάλακτος και κρέατος- οι κρεατοφάγοι είναι πιο πιθανό να έχουν έλλειψη Β12 -(λόγω όλων των αντιβιοτικών που καταναλώνουν μέσω κρέατος, γάλακτος) και αυτό δεν είναι καινούργιο. Αποκαλύφθηκε το 1959!! (2)
- Τώρα για να εξετάσουμε γιατί κάποιοι χορτοφάγοι/βίγκανς παρουσιάζουν έλλειψη Β12. Πρέπει να κρατήσουμε ως δεδομένο ότι οι περισσότεροι χορτοφάγοι συνεχίζουν να καταναλώνουν λαχανικά που περιέχουν αντιβιοτικά όπως κρεμμύδια, σκόρδο κλπ που «σκοτώνουν» την εντερική χλωρίδα. Το θέμα είναι πως αν καταστραφεί η χλωρίδα αυτή, χρειάζεται επιστημονική βοήθεια για να την ανακτήσουμε και προσεκτικές διαιτητικές επιλογές. Είναι πολύ πιο σημαντικό να γνωρίζουμε τι τρώμε ώστε να μην καταστρέφουμε την εντερική χλωρίδα από το να ανησυχούμε για τα συμπληρώματα και να βασιζόμαστε σε αυτά.
- Οι άνθρωποι που έχουν πρόβλημα γιατί δεν παίρνουν αρκετή Β12, στην πραγματικότητα δεν αφομοιώνουν καλά τις τροφές που τρώνε λόγω δυσκολίας στην πέψη. Όταν αποκαθίσταται η πέψη, η Β12 αρχίζει να παράγεται από το σώμα μας κανονικά. Η Β12 καταστρέφεται από διατροφή υψηλά αλκαλική και υψηλά όξινη.
- Αυτό σημαίνει πως η Β12 στο κρέας, καταστρέφεται εύκολα γιατί το υδροχλωρικό οξύ στο στομάχι μας όταν χωνεύει κρέας είναι υψηλά όξινο. Αυτό εξηγεί γιατί οι κρεατοφάγοι έχουν τις ίδιες πιθανότητες να έχουν έλλειψη Β12 με τους βίγκανς, αν και παίρνουν τη βιταμίνη αυτή από τη διατροφή τους. Φυσικά έχουν το επιβαρυντικό ότι τρώνε κρέας και κατά συνέπεια αντιβιοτικά.
- Άλλη μία πτυχή του θέματος είναι ότι τα χαμηλά επίπεδα Β12 στο αίμα, δεν σημαίνουν απαραίτητα και γενική έλλειψη της βιταμίνης, αφού μπορεί η Β12 να χρησιμοποιείται από τα κύτταρα (όπως αυτά του κεντρικού νευρικού μας συστήματος). Σε κάθε περίπτωση, το άτομο που παίρνει συμπληρώματα με Β12, μπορεί να έχει τη βιταμίνη να κυκλοφορεί στο αίμα του αλλά αυτό δε σημαίνει πως θα χρησιμοποιηθεί και από το σώμα τους, γιατί είναι συνθετική, μη οργανική βιταμίνη.
- Οι ψευδο-ωφέλειες των συμπληρωμάτων έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του μεταβολισμού μας προκειμένου να αποβάλλει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τις ουσίες που του δίνουμε. Αυτές οι ουσίες δεν μπορούν να δράσουν μεμονωμένα και οι ισορροπίες ανάμεσα σε ένζυμα, βιταμίνες κλπ είναι πολύ ευαίσθητες. Η χρήση συμπληρωμάτων μπορεί να διαταράξει αυτή την ισορροπία, και να μειώσει τη δραστικότητα των ενεργειών του σώματός μας.
- Στο εμπόριο, οι ταμπλέτες Β12 γίνονται από βακτήρια. Τα βασικά προβλήματα με τα συμπληρώματα είναι πως 1) δεν περιέχουν τα εκατοντάδες άλλα θρεπτικά στοιχεία που περιέχουν τα ωμά φρούτα και λαχανικά σε συνδυασμό με τη Β12, και 2) περιέχουν τεχνητές ουσίες που σε καμία περίπτωση δεν κάνουν καλό στο σώμα μας.
- Σύμφωνα με τον Δρ. John Potter PhD, του Fred Hutchinson Cancer Center στο Seattle «Η μαγεία της τροφής εντοπίζεται στις χιλιάδες περίπλοκες αλληλεπιδράσεις δεκάδων διαφορετικών φυτοχημικών στοιχείων που είναι πολύ δύσκολο να αναπαραχθούν σε χάπια. Ενώ 190 αξιόπιστες έρευνες αποδεικνύουν πως τα φρούτα και τα λαχανικά κάνουν καλό στο θέμα της Β12, οι εταιρείες συμπληρωμάτων έχουν ελάχιστα στοιχεία». Οι βιταμίνες, τα μέταλλα, οι ορμόνες κλπ δεν μπορούν να δράσουν μεμονωμένα, αλλά λειτουργούν συμβιωτικά. Εργάζονται με άλλα θρεπτικά στοιχεία για να κάνουν τη δουλειά τους. Όταν αυτά τα περίπλοκα συμπλέγματα διαταραχθούν, τότε μειώνεται και η αποτελεσματικότητά τους.
- Ο Dan Reeter των εργαστηρίων Bio-Systems στο Κολοράντο των Η.Π.Α., δημιουργεί μία από τις αποτελεσματικές εργαστηριακές μεθόδους μέσω υπολογιστή για να μελετήσει την ποιότητα του χώματος. Υποστηρίζει, πως ύστερα από εκτεταμένες έρευνες, διαπίστωσε πως τα φυτά που μεγαλώνουν σε «βιολογικό» χώμα και με βιολογικό τρόπο, έχουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες Β12. Μάλιστα ο συγγραφέας της μελέτης δηλώνει πως οι ζωϊκές πηγές της βιταμίνης δεν είναι τόσο αποτελεσματικές. Έρευνες έχουν δείξει πως η τυπική διατροφή με ζωϊκά προϊόντα στην πραγματικότητα απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες Β12. Και αυτό γιατί η τυπική δίαιτα (με κρέας & γαλακτοκομικά) οδηγεί σε ατροφία του πεπτικού μας συστήματος. Το μαγειρευτό φαγητό για παράδειγμα, αποτελεί εμπόδιο στην απορρόφηση της Β12 γιατί δεν αφήνει το γαστρικό μας υγρό να έχει την καλύτερη δυνατή δράση. Υποστηρίζει πως τα φυσικά μικρόβια του χώματος και τα λαχανικά/φρούτα από βιολογικούς κήπους, είναι αρκετά να μας παρέχουν τη Β12 που χρειαζόμαστε. Το παν είναι το χώμα να είναι βιολογικό και η τροφή μας να μην είναι επεξεργασμένη/αποστειρωμένη γιατί έτσι σκοτώνονται τα ωφέλιμα για τον οργανισμό μας βακτήρια.
- Ένα άλλο ζήτημα που οφείλουμε να αναφέρουμε είναι πως η συνιστώμενη ποσότητα Β12 που χρειάζεται ένας οργανισμός, είναι ένας αριθμός που έχει διαμορφωθεί με βάση την τυπική δίαιτα του μέσου δυτικού ανθρώπου. Αυτό σημαίνει πως αναφέρεται σε μία δίαιτα με κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά, ψάρια, επεξεργασμένες τροφές και μαγειρεμένο φαγητό, και αναφέρεται σε ανθρώπους που καπνίζουν και πίνουν. Για εμπορικούς λόγους, πολλές έρευνες υπερβάλλουν όσον αφορά στα πόσα θρεπτικά στοιχεία χρειαζόμαστε για να είμαστε υγιείς. Είναι δύσκολο να καταγράψουμε επακριβώς τις θρεπτικές ανάγκες κάθε οργανισμού ξεχωριστά, λόγω διαφορετικού ρυθμού μεταβολισμού, άγχους κλπ. Για παράδειγμα, ο Δρ. Victor Herbert αναφέρει πως 1 μικρογραμμάριο της Β12 είναι απαραίτητο κάθε μέρα. Οι ωμοφάγοι ωστόσο χρειάζονται λιγότερη Β12 λόγω του βελτιωμένου τους πεπτικού συστήματος και αποτελεσματικού γαστρικού υγρού. Ο ρυθμός απορρόφησης της Β12 είναι υψηλότερος στους υγιείς οργανισμούς από ότι στους νοσούντες. Έρευνες, σε χωριά χορτοφάγων ιθαγενών, έδειξαν πως κανείς δεν είχε συμπτώματα έλλειψης Β12.
- Ο Δρ. David Jubb υποστηρίζει πως οι άνθρωποι που ζουν σε ένα αποστειρωμένο, αντισηπτικό περιβάλλον όπου τα βακτήρια καταστρέφονται πριν φτάσουν στον οργανισμό μας είναι πιο πιθανό να έχουν έλλειψη Β12. Αν ένα άτομο είναι υγιές και ζει μία vegan ζωή, με μεγάλα ποσοστά ωμών λαχανικών και φρούτων στο διαιτολόγιό του, συνδιάζει σωστά τις τροφές και λαμβάνει αρκετό ήλιο, είναι απίθανο να νοσήσει από έλλειψη Β12.
- Είναι φοβερό πόση παραπληροφόρηση υπάρχει επί του θέματος, και δεν αποτελεί έκπληξη το ότι οι άνθρωποι αγχώνονται για το αν παίρνουν όλα τα θρεπτικά στοιχεία. Δυστυχώς, οι περισσότεροι ανησυχούν χωρίς να ξοδέψουν λίγο από το χρόνο τους να διαβάσουν στοιχεία και να δουν πως η λογική λέει ότι δεν μπορείς να είσαι υγιής με το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα πετροχημικά (συνθετικές τροφές και συμπληρώματα) παρόλο που οι ενδιαφερόμενες βιομηχανίες προσπαθούν πάρα πολύ να πείσουν για το αντίθετο.
- Η αλήθεια είναι πως ό,τι στοιχεία χρειαζόμαστε, βρίσκονται στη φυσική διατροφή (ωμά λαχανικά και φρούτα). Η μητέρα φύση ξέρει καλύτερα από εμάς. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος από τη φύση τρέφεται με φρούτα και λαχανικά, μπορεί να πάρει τη Β12 από αυτά. Αν μπορείς να την πάρεις από τα ωμά φρούτα, τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς και τις φύτρες τότε δεν τη χρειάζεσαι! Το ότι ένα ωμό λαχανικό έχει μόνο μία μικρή ποσότητα Β12 δεν σημαίνει πως δεν είναι αρκετό. Αντίθετα, σημαίνει πως τόσο χρειαζόμαστε!
- Οι εταιρείες των συμπληρωμάτων προσπαθούν να πείσουν πως το χώμα δεν είναι επαρκής πηγή Β12, αλλά σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, αν ένας σπόρος δεν μπορεί να πάρει όλα τα θρεπτικά στοιχεία, τότε δεν θα μεγαλώσει. Τα φυτά δεν παίρνουν τα στοιχεία μόνο από το χώμα (από κει παίρνουν μόνο το 1%). Όλα τα υπόλοιπα έρχονται από τον ήλιο και το νερό.
- Αν έχετε έλλειψη Β12, υπάρχουν τρόποι να διορθωθεί μέσω σωστής διατροφής. Σε κάθε περίπτωση, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να γυρίσουμε σε μία διατροφή όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσική, στη διατροφή για την οποία πλαστήκαμε. Αγοράστε βιολογικά και μην μπαίνετε στη διαδικασία να αποστειρώνετε τα λαχανικά και φρούτα σας όταν προέρχονται από βιολογικό χώμα